ایران و ضرورت خویشتن داری در قبال ناتوی عربی

    دونالد ترامپ در ادامه تور خاورمیانه ای خود وارد تل آویو شد. اگر چه ترامپ سفر خود به اسرائیل را تلاشی هدفمند برای حل بحران های منطقه خاورمیانه از جمله کمک به حل منازعه فلسطین و اسرائیل دانسته است،اما بدون تردید سفر ترامپ به عربستان و در ادامه به اسرائیل را باید پی گیری سیاستی مشترک با متحدین بالقوه و بالفعل آمریکا در منطقه بحرانی خاورمیانه دانست. ضمن این که سفر ترامپ از مبدا ریاض به مقصد تل آویو نشان می دهد در خاورمیانه مد نظر دولت جدید آمریکا، عربستان و رژیم صهیونیستی باید همچون دو متحد با یکدیگر رفتار کنند. به همین دلیل سفر ترامپ به عربستان و اسرائیل را باید نقطه عطفی بر تشکیل این ائتلاف دانست.

    با وجود اعلام مواضعی که برای سفر ترامپ به عربستان و اسرائیل شده است،اما ظواهر امر نشان می دهند،این گونه ائتلاف ها و تحرک های راهبردی،یک هدف بیشتر ندارد و آن تعریف پروژه ناتوی عربی آنهم برای مقابله با تهدید و نفوذ ایران در مناسبات خاورمیانه است. به عبارت دیگر، در این نظم جدید راهبردی، عربستان و آمریکا تلاش می کنند آنچه که از تهدید و نفوذ ایران در منطقه جلوگیری نمایند. برای تحقق این امر سعودی ها نقش واسط میان جهان اسلام و جهان عرب برای برقراری رابطه با اسراییل را برعهده گرفته اند و آمریکا نیز تلاش دارد که در سایه این ائتلاف ها بسیاری از کشور های منطقه برای مهار ایران متحد کند.

    علت تعقیب چنین راهبردی از طرف محافل عرب و مجموعه های اسرائیل محور فقط در یک چیز ریشه دارد و آن این است که ایران توانسته به مدد دیپلماسی تعامل گرایی خود به میزانی از تعیین کنندگی خود در مناسبات منطقه و تعریف راهبرد ها دست یابد. این فرصت عمل و تعیین کنندگی نقش ایران سبب کاهش نقش عربستان و همچنین عقب ماندن نقش راهبردی  این کشور در  در مناسبات منطقه شده است .به واقع نفوذِ فزاینده ایران در منطقه باعث شده است تا عربستان میدان های رقابت را به ایران ببازد و از تمامی درگیری ها دست خالی خارج شود، بنابراین تنها راهکار باقیمانده برای ریاض پناه بردن به آمریکا و اسرائیل در جهت تشکیل ائتلافی ضد ایرانی است. به همین خاطر و برای جایگاه یابی دوباره خود در منطقه خود را به حمایت ترامپ امیدوار کرده و  برای جلب بیشتر حمایت ترامپ بالاترین مدال افتخار شهروندی عربستان یعنی مدال عبدالعزیز آل سعود به گردنش آویخت.

 حال و در شرایطی که دیپلماسی موثر و تعیین کننده ایران هر گونه فرصت عمل راهبردی را از مقامات عربستان گرفته است،این امر منجر به اتحاد گرایی و ائتلاف سازی علیه ایران شده است. به همین خاطر است که دیپلماسی سعودی ها به شدت در عرصه بین الملل فعال شده است و عربستان با حمایت آمریکا در حال تشکیل ائتلاف و فضایی علیه ایران است و این در حالی است که ایران در روزهای گذشته درگیر انتخابات ریاست جمهوری بود و همین مسئله باعث کم توجهی به تحولات منطقه ای شده است.

در این شرایط ضرورت دارد که دستگاه دیپلماسی ایران فعالیت های خود را برای بی اثر کردن اقدامات و مصوبات محافل عربی به کار گیرد.در این ارتباط خویشتن داری و اتخاذ راهبرد صبر و انتظار و همچنین پرهیز از هر گونه اقدامات ایذایی و بهانه ساز کلید بی اثر کردن اقدامات و مصوبات محافل عربی خواهد بود. این مهم با توجه به عقلانیتی که در دستگاه دیپلماسی ایران وجود دارد،دور از دسترس نیست. بدیهی است در صورت هر گونه واکنش متقابل از سوی ایران این گونه ائتلاف ها در آینده گسترش خواهد یافت که نتیجه آن تصاعد تنش خواهد بود.