بازی مقتدی صدر در زمین ریاض

   مقتدی صدر روحانی با نفوذ شیعه و نزدیک به ایران، چند روز بعد از دیدار با ملک سلمان ولیعهد عربستان در اظهار نظری جدید از حیدر العبادی نخست وزیر عراق خواستار بر چیده شدن نیروهای مسلح موسوم به حشدالشعبی شد. حشدالشعبی یک گروه شبه‌نظامی شیعه در عراق است که به جهت مناسبات راهبردی خود با ایران سهم مهمی برای زمین‌گیر شدن داعش در عراق داشته است.

    بدون تردید این کنش مقتدی صدر بخشی از تمایلات جاه طلبانه او را در نظام سیاسی عراق به نمایش می گذارد. با توجه به شرایطی که در منطقه در حال رقم خوردن است، به نظر می رسد که مقتدی صدر تحت تاثیر و اغوای مقامات سعودی در صدد تعقیب و تحقق چنین خواسته ای است. البته تعقیب چنین خواسته ای برای ایران کمی غیر منتظره و عجیب به نظر می رسد، چراکه ایران در اغلب دوره های زمانی بعد از سقوط صدام حامی و لجستیک جریان های شیعی در نظام سیاسی عراق بوده و در همین اواخر نیز  عراق بدون نفوذ و حمایت های مستشاری ایران نمی توانست پیروزی هایی را در مناطقی چون موصل و الانبار به دست آورد.

   در نگاه نخست این رفتار مقتدی صدر به معنای آن است که ایران در نفوذ استراتژیک منطقه ای در قبال عربستان رو دست خورده است. چراکه نتیجه رفتار و کنش این روحانی شیعه با توجه به انگیزه رهبران سعودی برای نقش یابی جدید در مناسبات منطقه، به زیان ایران و به نفع عربستان است. به واقع مقتدی صدر با فاصله گیری هدفمند و تدریجی خود از ایران عاملی شتاب زا و نقش کاتالیزور را برای جایگاه یابی منطقه ای عربستان بازی می کند. این وضعیت با توجه به استقبالی که از مقتدی صدر در ریاض شده است، به معنای پیشروی سازمان یافته ریاض و همچنین عمق نفوذ آن در ائتلاف سازی و در مقابل کاهش نفوذ و عقب نشاندن مرحله ای تهران در مناسبات منطقه است.

 محققا با فراهم سازی بستر های نقش یابی عربستان از سوی مقتدی صدر، ریاض به گسترش نفوذ خود در عراق روی می آورد و تلاش می کند که از نفوذ و کاریزمای مقتدی صدر برای توازن نقش نیرو های شیعی و سنی در مناطق تحت نفوذ بغداد و ریاض استفاده کند، چراکه مقتدا صدر تنها روحانی شیعه در عراق است که هم در بین سنی ها طرفدار دارد و هم در بین شیعیان جنوب عراق نفوذ زایدالوصف دارد.

اگر اینگونه باشد که مقتدی صدر  تحت تاثیر مقامات سعودی دست به چنین نمایش زده است، می توان گفت که تلاش مقامات سعودی با نقش واسطه ای عراق برای شکاف میان تهران- بغداد  و نزدیک شدن بغداد به ریاض نتیجه داده است. مهمترین پیام این رفتار مقتدا صدر متوجه روابط تهران-ریاض است و نشان می دهد که بحران در روابط تهران- ریاض به رغم مصافحه ای که در حاشیه نشست استانبول میان دکتر ظریف و عادل الجبیر وزرای خارجی دو کشور صورت گرفته،رو به تزاید و تصاعد است و امیدی به بهبود آن لا اقل در آینده نزدیک نیست.